|
|
 |
Don
Gaspar Francisco Bartolome Sanz y Celma is geboren in Calanda ( Aragon ) in
1640. Zijn ouders, Bartholome Sanz en Francisca Celma, geven hem een verzorgde
opvoeding en degelijk onderwijs. Na zijn humaniora behaalt hij aan de
universiteit van Salamanca het baccalaureaat in de theologie en later wordt hij
muziekleraar. Hij reist naar Italië en sterft er in 1710. Tot
daar de feiten zoals ze gewoonlijk vermeld staan. Toch hebben opzoekingen (1952,
Luys Garcia-Abrines) aan het licht gebracht dat niet alles klopt. Zo vond men de
doopakte terug waaruit blijkt dat zijn naam niet Gaspar is maar wel Francisco
Bartolome. Sanz zal er later zelf de naam Gaspar aan toevoegen. Opzoekingen in
alle mogelijke jaarboeken, studentenlijsten, promotielijsten enz. van 1656 tot
1666 blijven zonder resultaat : geen Sanz. Ook in de lijst van de muziekleraars
aan de universiteit van Salamanca, vanaf de oprichting in 1452 tot de
opheffing van dat ambt in 1739 is de naam Sanz onvindbaar. Volgens
dezelfde bron is het hoogst onwaarschijnlijk dat Sanz een leerling is geweest
van Carisani ( zoals andere bronnen vermelden ). Sanz was immers verscheidene
jaren ouder en was reeds orgelist van de Koninklijke Kapel van Napels vóór
Christobal Carisani dit was. Wel schijnt Sanz in Italië geweest te zijn en ook
in Oostenrijk, waar hij Don Juan II van Oostenrijk leerde kennen. Hij draagt hem
zijn werk Instruccion de musica sobre la
guitarra espagnola ( eerste editie ) op. De herdrukken worden opgedragen aan
Carlos II, daar inmiddels Juan II overleed ( 1679 ). Eveneens
van Sanz zijn de werken Libro primero de
cifras sobre la guitarra española en Libro
segundo de cifras sobre la guitarra española ( 1675 ) voor de vijfkorige
gitaar. Is
men onwetend over vele punten uit het leven van Sanz, over zijn muziek zijn
allen het eens : zijn werk «Instruccion» is van onschatbare waarde door het
theoretisch en vooral door het praktisch gedeelte, waarin Sanz zich toont als
een zeer bekwaam componist. Niet alleen als musicus munt Sanz uit. In verschillende werken toont hij zich ook een goed schrijver, vertaler enz. Zelfs de kopergravuren in zijn «Instruccion» maakte hij zelf ( «Gaspar Sanz inventor sculpsit» ). In zijn «Instruccion» is o.a. vervat Canarios ( 1 ), een dans in afwisselend 6/8 en 3/4 maat. Deze dans wordt o.m. door Rodrigo aangewend voor zijn «Fantasia para un Gentilhombre» voor gitaar en orkest.
( 1 ) De canario of canarie is een verouderde Spaanse dans die verwant is met de gigue ( 2 ). Hij heeft een snel tempo. ( 2 ) De gigue of giga is een Schotse dans ( jigg ). Het is het laatste deel van een suite. |
